TS TET SPECIAL || TELUGU 3rd class || సంధులు

TS TET SPECIAL || TELUGU 3rd class || సంధులు

 01.సవర్ణధీర్ఘ సంధి :-

అ ఇ ఉ ఋ లకు సవర్ణాలైన అచ్చులు పరమైనపుడు వాటి ధీర్ఘ ఏకాదేశమవుతుంది.

అ+అ=ఆ

ఆ+ఆ=ఆ

ఇ+ఇ=ఈ

ఇ+ఈ=ఈ

ఉ+ఉ=ఊ

ఉ+ఊ=ఊ

ఋ + ఋ =ౠ

*ఉదాహరణలు*

1)మహాత్మ=మహా + ఆత్మ

2)మునీంద్రుడు=ముని+ ఇంద్రుడు

3)సు+ ఉక్తి=సూక్తి

4) రాజాజ్ఞ=రాజ+ఆజ్ఞ

5)శరీరాకృతి=శరీర + ఆకృతి

6)దేవాలయం=దేవ+ఆలయం

7)సచివాలయం=సచివ+ఆలయం

8)విమానాశ్రయం=విమాన+ఆశ్రయం

9)కోపాగ్ని=కోప+అగ్ని

10)విషాదాంతం=విషాద+అంతం

02.గుణ సంధి

 అకారానికి ఇ ఉ ఋ లు పరమైనపుడు క్రమంగా ఏ ఓ ఆర్ లు ఏకాదేశం అవుతాయి

అ+ఇ=ఏ

అ+ ఈ=ఏ

అ+ఉ=ఓ

అ+ఋ=అర్

ఉదాహరణలు:

 1)రామేశ్వరం= రామ+ ఈశ్వరం

2)పరోపకారం=పర+ఉపకారం

3)కోటేశ్వరుడు=కోటి+ఈశఁవరుడు

4)మహా+ఋషి =మహర్షి

5)మహోన్నత=మహా+ఉన్నత

6)వెంకటేశ్వరా=వెంకట+ఈశ్వర

7)కళోపాసనం=కళ+ఉపాసనం

8)మహేంద్ర=మహా+ఇంద్ర

9)నవోదయ=నవ+ఉదయ

10)దశేంద్రియ=దశ+ఇంద్రియ

03.వృద్ధి సంధి

అకారానికి ఏ ఐ లు పరమైతే  ఐ కారం..ఓ ఔలు పరమైతే ఔ కారం ..ఋ ౠ లు పరమైతే ఆర్ లు ఏకాదేశమవుతాయి.

అ+ఏ=ఐ

అ+ ఐ= ఐ

అ+ఓ=ఔ

అ+ఋ= ఆర్

1) రస+ఏక=రసైక

2)పరమౌషధి=పరమ+ఓషధి

3)దేశౌన్నయత్యం=దేశ+ఔన్నత్యం

04.యణాదేశ సంధి

 ఇ ఉ ఋ లకు అసవర్ణమైన అచ్చు పరమైనపుడు క్రమంగా  య వ ర లు ఆదేశంగా వస్తాయి

*ఉదాహరణ*

1) అతి+అంత=అత్యంత

2) అత్యుత్సాహం=అతి+ఉత్సాహం

3)అభ్యుదయ=అభి+ఉదయ

4) అత్యున్నత=అతి +ఉన్నత

5)ప్రత్యక్షం=ప్రతి+అక్షం

6)అణ్వాస్త్రం=అణు+అస్త్రం

7)ప్రతి+అర్థి=ప్రత్యర్థ

8)గుర్వాజ్ఞ=గురు+ఆజ్ఞ

9)స్వాగతం=సు+ఆగతం

10)అత్యవసరం=అతి+అవసరం

 05.విసర్గ సంధి

1) అయోమయం=అయః+మయం

2)ఇతోదికం=ఇతః+ఉదయం

3)చతురాత్మ=చతుః+ ఆత్మ

4)యశఃకాయం=యశఃకాయం

5)మనఃపలకం=మనః+పలకం

 06.గసడవాదేశ సంధి

1) పగగొని=పగ+కొని

2)పరంబుదిరంబు=పరంబు+తిరంబు

3)కూరగాయలు=కూర+కాలయలు

4)తల్లిదండ్రులు=తల్లి+తండ్రులు

5)కాలజేతులు=కాలు+చేతులు

07.ఆమ్రేడిత సంధి

1) ఆహాహా=ఆహా+ ఆహా

2)అమ్మమ్మ=అమ్మ+అమ్మ

3)ఔరౌర=ఔర+ఔర

4)కడ+కడ=కట్టకడ

5) చివర+చివర=చిట్టచివర

6)బట్టబయకు=బయలు+బయలు

7)తుట్టతుద=తుద+తుద

8)చెల్లాచెదురు=చెదురు+చెదురు

9)ఒక్కొక్క=ఒక+ఒక.

10)పగలు+పగలు=పట్టపగలు

08.త్రికసంధి

ఆ ఈ ఏ లను త్రికాలు అంటారు

1) అక్కన్య= ఆ +కన్య

2)ఇవ్విధం=ఈ+విధం

3)ఇన్నెలంత=ఈ +నెలంతా

09.ఉత్వ సంధి

ఉత్తునకు అచ్చు పరమైనపుడు సంధి నిత్యం

*ఉదాహరణ*

1) విశ్వము+ఎల్ల=విశ్వమెల్ల

2)దిక్కు+ఇది=దిక్కిది

3)ఇతడు+ఒకడు=ఇతడొకడు

4)అతడు+అట్లు=అతడట్లు

5)పిల్లలందరూ=పిల్లలు+అందరు

6)మనకెందుకు=మనకు + ఎందుకు

7)విచిత్రమైన=విచిత్రము+ఐన

8)త్యాగమిది=త్యాగము+ఇది

9)వారందరూ=వారు+అందరూ 

10)నీవెక్కడ=నీవు+ఎక్కడ

10.ఇత్వ సంధి

ఎమ్యాధులయందు ఇత్తుకు సంధి వైకల్పికం

1)ఏమంటివి=ఏమి+అంటివి

2)జీవితాన్నంత=జీవితాన్ని+అంతా

3)ఏమిటిది=ఏమిటి +ఇది

4)ఏమున్నది=ఏమి+ఉన్నది

5)పైకెత్తి=పైకి+ఎత్తి

6)ఒక్కటి+ఏ=ఒక్కటే

7)ఉంటుందని=ఉంటుంది+అని.

8)కూటికింత=కూటికి+ఇంత

9)ఇవన్నీ=ఇవి+అన్నీ

10)పదింతలు=పది+ఇంతలు

11.అత్వ సంధి(అ కార సంధి)

అత్తునకు సంధి బహుళముగా అగును

*ఉదాహరణలు*

1)మేనల్లుడు=మేన+అల్లుడు

2)తమలపాకు=తమల+ఆకు

3)లేదనకుండా=లేదు+అనకుండా

4)పుట్టినిల్లు=పుట్టిన+ఇల్లు

5)కొంపంత=కొంప +అంతా

6)ఇంకొకరు=ఇంక+ఒకరు

7)మేనత్త=మేన+అత్త

 G.SURESH